مقدمه چكيده ميدهند كه يكي از مهمترين دلايل تمايز سازمانها از سازمانهايي كه از فناوري اطلاعات به طور گسترده و

Transcript

1 مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير مطالعه عوامل سازماني مو ثر در بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران مياني بيمارستان هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران حسين برزه كار دكتر رضا صفدري دكتر محمدرضا اشراقيان دكتر حسين درگاهي چكيده زمينه و هدف: يكي از مهمترين دلايل تمايز سازمانها از يكديگر درجه بكارگيري فناوري اطلاعات توسط آنها در فعاليتهاي سازماني است. از مهمترين عواملي كه در بكارگيري فناوري اطلاعات نقش دارد عوامل سازماني است مانند منابع سازماني دانش سازماني فرايندها ساختار مديريتي ارزشها و اهداف كه همگي بر ميزان پذيرش و كاربرد سازمانها از اين فناوري تا ثير ميگذارند. لذا هدف اين پژوهش تعيين ميزان تاثير عوامل ذكرشده در بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران مياني دانشگاه علوم پزشكي تهران ميباشد. روش بررسي: اين مطالعه بصورت توصيفي-تحليلي و از نوع مقطعي است كه در سال 13 انجام شد. جامعه پژوهش را در اين مطالعه تعداد 110 نفر از مديران مياني بيمارستانهاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران تشكيل ميدادند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود كه روايي و پايايي آن قبل از انجام مطالعه تاييد گرديد. تعداد نفر پرسشنامه را تكميل كردند و عودت دادند كه در نتيجه ضريب پاسخ دهي برابر 80 درصد بود. يافتهها : افراد شركت كننده در مطالعه %62/9 مرد و %37/1 زن بودند. يافتههاي پژوهش نشان داد كه بين منابع سازماني دانش سازماني فرايندها ساختار مديريتي ارزشها و اهداف با بكارگيري فناوري اطلاعات رابطه معنيداري وجود - دريافت مقاله : آذر 1391 دارد( p<0/01 ). نتيجهگيري: عوامل سازماني از مهمترين عوامل در بكارگيري فناوري اطلاعات ميباشد كه مديران مياني سازمانها و كارشناسان امر بايد به جنبهه يا مهم و تا ثيرگذار آن توجه داشته باشند و در صدد برطرف كردن آنها برآيند. واژههاي كليدي: عوامل سازماني فناوري اطلاعات مديران - پذيرش مقاله : خرداد 1392 * نويسنده مسي ول : دكتر حسين درگاهي دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران Hdargahi@tums.ac.ir مقدمه امروزه سازمانها در محيطهايي فعاليت ميكنند كه از نظر اقتصادي سياسي اجتماعي و تكنولوژيكي داي ما در حال تغيير هستند. 1 عضو هيات علمي گروه فناوري اطلاعات سلامت دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي لرستان خرم آباد ايران 2 دانشيار گروه مديريت اطلاعات سلامت دانشكده پيراپزشكي مركز تحقيقات مديريت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشكي تهران تهران ايران 3 استاد گروه اپيدميولوژي و آمار زيستي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران تهران ايران 4 استاد گروه مديريت خدمات بهداشتي و درماني دانشكده پيراپزشكي مركز تحقيقات مديريت اطلاعات سلامت دانشگاه علوم پزشكي تهران تهران ايران در اين چشم انداز تهاجمي سازمانها بايد به طور مداوم براي حفظ شرايط رقابتي بازار افزايش بهره وري نيروي كار در حال تغيير پيدايش محيط كسب و كار جهاني و گسترش تجارت الكترونيك به پيكربندي مجدد و تطبيق برسند. تحقيقات نشان ميدهند كه يكي از مهمترين دلايل تمايز سازمانها از يكديگر درجه بكارگيري فناوري اطلاعات فعاليتهاي در سازما ين به است( 1 ). توسط آنها عبارتي سازمانهايي كه از فناوري اطلاعات به طور گسترده و

2 ز ا حسين برزه كار و همكاران پايدار رقابتي مزيت داراي كردهاند استفاده بهينه هستند و از ديدگاه ذينفعان نسبت به ساير سازمانها از تمايز ساله يا بيشتري برخوردارند. بر اساس تحقيقاتي كه بين 1980 تا 1995 در ميان 100 شركت صورت گرفت اين سازمان ها هزينه بسيار بالايي را در جهت ايجاد تغيير به خود اختصاص دادند( 2 ). از دهه 1980 به بعد تقريبا %50 سرمايه گذاريهاي جديد در درون سازمانها صرف توسعه و بكارگيري فناوري اطلاعات شده است( 3 ). اعتقاد بر اين است كه فناوري اطلاعات ميتواند قابليتهاي سازمانها را افزايش دهد( 4 ). نظام سلامت نيز از اين تحولات مستثني نيست و كشورهاي مختلف به منظور ارتقاء سطح سلامت و بهبود پيامدهاي خود اقدام به كاربرد فناوري اطلاعات نمودهاند. تحقيقات نشان ميدهد در كشورهاي مختلف بكارگيري فناوري اطلاعات در نظام سلامت مزاياي بسياري همچون بهبود اراي ه خدمات كاهش خطاهاي پزشكي پشتيباني از كاركنان در واحدهاي بستري و سرپايي و ارتقاء اثربخشي مراقبته يا بهداشتي درماني(كاهش زمان انتظار و بهبود كيفيت مراقبت از بيمار) را در بردارد( 5 ). پياده سازي و استفاده موفق از اطلاعات تا ثير اجتماعي در عوامل سيستمهاي فناوري نظام سلامت يا هر نظام ديگري تحت مختلفي همچون عوامل اقتصادي فرهنگي و سياسي است. موثر در كاربرد فناوري اطلاعات منجر به دقت و تسريع بكارگيري اين فناوري شناخت عوامل افزايش ميگردد( 6 ). يكي از عواملي كه در بكارگيري فناوري اطلاعات در نظام سلامت نقش مهمي ايفا مينمايد توجه به عوامل سازماني است. امروزه اين نوع سازمانها در محيطي بسيار پويا و فعال زندگي ميكنند و متا ثر عوامل درون سازماني و برون سازماني ميباشند كه بر عملكرد آنها تاثير ميگذارند( 7 ). پياده سازي فناوري اطلاعات در نظام سلامت اغلب نيازمند تغييرات كاري در وظايف و فرآيندها به طور همزمان يا قبل از بكارگيري فناوري جديد ميباشد( 8 ). عدم بهره گيري و تطبيق كم فناوري اطلاعات با نيازهاي كاربران اغلب به عنوان مهمترين دليل شكست در بسياري از پروژهها بيان شده است( 9 ). لذا پژوهش حاضر درصدد است به شناسايي عوامل مو ثر و ميزان تاثير هر يك بر بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران مياني بيمارستانهاي دانشگاه علوم پزشكي تهران بپردازد. روش بررسي اين مطالعه بصورت توصيفي-تحليلي و از نوع مقطعي است كه در سال 13 انجام شد. جامعه پژوهش در اين مطالعه شامل مديران مياني(مدير اجرايي بيمارستان مدير خدمات پرستاري مديران كارگزيني مدارك پزشكي آزمايشگاه باليني راديولوژي و داروخانه) بيمارستانهاي آموزشي دانشگاه علوم پزشكي تهران به تعداد 110 نفر بودند كه از اين تعداد نفر به پرسشنامهها پاسخ دادند. بنابراين ضريب پاسخ دهي برابر 80 درصد بود. ابزار گردآوري دادهها پرسشنامه مدل پذيرش تكنولوژي بود كه روايي آن توسط اساتيد صاحب نظر و پايايي آن با استفاده از تعداد 30 نمونه كه به طور تصادفي از جامعه انتخاب شده بودند برابر 70 درصد محاسبه گرديد. قسمت اول پرسشنامه شامل اطلاعات دموگرافيك از قبيل سن جنس نام بيمارستان سابقه خدمت مدرك تحصيلي و پست سازماني بود و قسمت دوم سوالات به نحوه استفاده از رايانه مشتمل بر 9 سوال اختصاص يافت. قسمت سوم سوالات را عوامل سازماني متشكل از 5 بخش تشكيل ميدادند كه عبارت است از منابع سازماني دانش سازماني فرآيندهاي سازماني ساختار مديريتي و ارزشها و اهداف. امتياز داده شده به پاسخها در پرسشنامه مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير

3 مطالعه عوامل سازماني موثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران.. مذكور از نوع ليكرت پنج گزينهاي بود كه پاسخها از امتيازهاي 1 (كاملا مخالفم) الي امتياز 5 (كاملا موافقم) را در برگرفت. به منظور تعيين رابطه بين هر يك از متغيرها با فناوري اطلاعات از آزمون ضريب همبستگي پيرسون آزمون t مستقل و تحليل واريانس يكطرفه استفاده شد و سپس از رگرسيون چند متغيره براي بررسي جمعي همه عوامل بر روي فناوري اطلاعات بهره برداري گرديد. استفاده از نرم افزار SPSS.16 با دادهها همچنين مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. در خصوص ملاحظات اخلاقي در ابتدا مجوز مربوطه از معاونت پژوهشي دانشكده كسب شد و سپس به تاييد كميته اخلاق پزشكي دانشگاه رسيد و در نهايت با حضور پرسشگر در بيمارستانها به بيان اهداف پژوهش به هر يك از افراد شركت كننده در اين مطالعه پرداخته شد و اطمينان داده شد كه اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه فقط در جهت اهداف پژوهش استفاده ميشود و مطالب عنوان شده مرد زن كاملا محرمانه تلقي خواهد شد. يافتهها 110 از پرسشنامه توزيع شده پرسشنامه عودت داده شد كه از اين تعداد 56 نفر( %62/9 ) مرد و 33 نفر( %37/1 ) زن بودند. ميانگين سني افراد شركت كرده در مطالعه 42±6/15 سال بود. از افراد شركت كننده در مطالعه 50 نفر( %56/2 ) داراي مدرك كارشناسي 11 نفر( %12/4 ) كارشناسي ارشد 6 نفر( %6/7 ) دكتري تخصصي و 22 نفر( %24/7 ) دكتري عمومي بودند و همچنين ميانگين سابقه خدمت افراد شركت كننده در پژوهش 73 حداقل همچنين بود. سال 15±5/91 56 نفر( %83 ) از افراد شركت كننده در مطالعه سابقه بيش از 5 سال كار با رايانه را داشتند و نيز اكثريت( %82 ) از افراد شركت كننده چند ميكردند. جدول 1 : ميانگين استفاده از رايانه توسط مديران مياني بر حسب جنس گروه سني و تحصيلات در بيمارستان هاي آموزشي متغير گروه تعداد ميانگين استفاده از رايانه نتيجه آزمون جنس 33/58 P= 0/ 03 t=-2 / 815 df=1 37/ 45 (%62/9) 33 (%37/1) بار در روز با رايانه كار P> 0 / 05 F= 0 / 976 df=2 39/66 35/20 34/45 3 (%3/4) 35 (%39/3) 50 (%59/3) 30 سال به پايين گروه سني 31 تا سال به بالا 125 مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير 1392

4 حسين برزه كار و همكاران تحصيلات كارشناس كارشناس ارشد دكتراي تخصصي دكتراي عمومي همانطور كه در جدول 1 نشان داده شده است بين ميانگين ميزان استفاده از رايانه در ماه مديران مياني به تفكيك آنها جنسيت در پژوهش حاضر تفاوت معناداري وجود دارد( p=0/03 ). ميانگينهاي حاصله از ميزان استفاده از رايانه كاركنان مرد( 33/58 ) P> 0 / 05 F= 1 / 613 df=3 35/90 33/63 37/5 32/90 50 (%56/2) 11 (%12/4) 6 (%6/7) 22 (24/7) و پاسخگويان زن( 37/45 ) ساعت در ماه همين بيانگر تفاوت است. اما بين سن( F=0/718 p>0/05 ) و سطح تحصيلات( F=1/613 p>0/05 ) رايانه تفاوت معناداري وجود ندارد. جدول 2: ضريب همبستگي بين نگرش مديران مياني و هر يك از شاخصه يا منابع سازماني دانش سازماني فرايندها ساختار مديريتي و ارزشها و اهداف متغير منابع سازماني دانش سازماني فرآيندها ساختار مديريتي ارزشها و اهداف فراواني ضريب همبستگي p-value P< 0 / 01 P< 0 / 01 P< 0 / 01 P< 0 / 01 P< 0 / 05 0/297 0/297 0/409 0/7 0/246 با ميزان استفاده از در جدول 2 نتايج آزمون همبستگي پيرسون بين منابع سازماني دانش سازماني فرايندها ساختار مديريتي ارزشها و اهداف با نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات آمده است. همانطور كه مشاهده ميشود آزمون همبستگي پيرسون بين منابع سازماني با نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات رابطه معني دار( 0/297 =r و 0/01>p) دارد. همچنين بين دانش سازماني با بكارگيري فناوري اطلاعات (0/297=r و 0/01>p) و فرايندها با بكارگيري فناوري اطلاعات( r=0/409 و 0/01>p) و ساختار مديريتي و ارزشها و اهداف( r=0/246 و 0/01>p) (0/7=r و p<0/05 )روابط معني داري وجود دارد. مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير

5 مطالعه عوامل سازماني موثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران.. جدول 3: برازش مدل رگرسيوني بين عوامل سازماني به صورت جمعي با نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات (متغيرهاي كه در مدل باقي ماندهاند) p-value P< 0 / 05 p<0/001 P< 0 / 05 T 2/121 11/621 2/334 β - 0/760 0/153 نام متغير عرض از مبدأ ساختار مديريتي منابع سازماني Std.B 1/661 0/061 0/060 B 3/523 0/707 0/141 در جدول 3 براي بررسي جمعي عوامل سازماني بر روي بكارگيري تكنولوژي اطلاعات از آزمون رگرسيون خطي استفاده شد كه در نتيجه آزمون رگرسيون بين ساختار مديريتي و نگرش( β=0/760 و (p<0/001 و منابع سازماني با نگرش( β=0/153 و 0/05>p) معني دار است. اما در اين مدل رگرسيوني اثر ديگر عوامل كاهش دارد و تنها متغيرهايي كه در رابطه باقي ماندهاند ساختار مديريتي و منابع سازماني ميباشند. بحث بكارگيري تكنولوژي اطلاعات در نظام سلامت يا هر سازمان يا نظام ديگري به عوامل مختلفي بستگي دارد كه با شناخت اين عوامل در بكارگيري اين تكنولوژي تسريع ميگردد. از جمله اين عوامل ميتوان به عوامل اقتصادي اجتماعي و فرهنگي اشاره كرد. هدف ما در اين مطالعه بررسي عوامل سازماني شامل سازماني دانش سازماني فرايندها ساختار منابع مديريتي ارزشها و اهداف مو ثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات در سطح مديران مياني دانشگاه علوم پزشكي تهران بود. بيمارستانهاي تحت نظر در اين پژوهش مشخص گرديد كه ميان مردان و زنان در استفاده از سيستمهاي رايانهاي تفاوت معني داري وجود دارد. بدين معني كه مديران مياني زن استفاده بيشتري از رايانه نسبت به مردان دارند كه اين نتايج با يافتههاي Meade (2004)Al-Gahtani مطابقت دارد( 11 و 10 ). و همكاران( 2009 ) در پژوهش حاضر ميان سن افراد شركت كننده در مطالعه و همچنين سطح تحصيلات با ميزان استفاده از سيستمهاي رايانهاي رابطه معني داري مشاهده نشد كه با يافتههاي پيشين هم سويي دارد( 13 و 12 ). در حاليكه در پژوهشهاي افرادي چون Marchewka و همكاران و Al-Gahtani بين سن و سطح تحصيلات با بكارگيري فناوري اطلاعات رابطه معني داري مشاهده شد( 14 و 10 ). بين منابع سازمان و بكارگيري فناوري در يك سازمان در سطح %95 ارتباط معني داري وجود دارد و شدت همبستگي بين اين دو عامل r=0/297 در ميباشد. خصوص ارتباط اين دو متغير ميتوان بيان داشت كه هر چقدر يك سازمان از نظر منابع در دسترس از قبيل منابع مالي و منابع انساني بودجه كافي براي بكارگيري تكنولوژيهاي جديد و همچنين برنامهريزي استراتژيك سازماني غنيتر و توسعه يافتهتر باشد برروي نگرش افراد براي بكارگيري فناوري اطلاعات موثرتر ميباشد. وجود برنامه استراتژيك سازماني باعث ميشود تا تمايل كاركنان بكارگيري براي شود( 16 و 15 ). فناوري اطلاعات در سازمان بيشتر 127 مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير 1392

6 ي م حسين برزه كار و همكاران بين دانش سازماني و نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات در سطح %99 رابطه معني دار وجود همچنين شدت دارد همبستگي( r=0/297 ) ميباشد. بنابراين فرضيه فوق مورد تا ييد قرار ميگيرد. به اين ترتيب ميتوان دريافت اگرچه دانش سازماني به هيچ وجه مقولهاي تكنولوژي-محور نيست اما استفاده از تكنولوژي مناسب در به هدف رسيدن پروژههاي مديريت دانش به عنوان يك ضرورت مطرح ميشود. از اين رو برخي سازمانها همواره براي اجراي پروژههاي مديريت دانش سازماني به دنبال سيستمهاي مديريت دانش ميگردند. اگرچه خطري كه در اين راه سازمانها را تهديد ميكند خريد راهكارهاي تكنولوژيكي بدون درك عميق و صحيح از قابليتها و توانمنديهاي سازمان و نقاط مستعد براي محصولات تكنولوژي دانش است. يك سازمان بايد با توجه به 3 عنصر كليدي مديريت دانش(افراد فرآيندها و محتواها) راهكار تكنولوژي مناسب را براي خود تعريف نمايد. به اين ترتيب ابزارهاي تكنولوژي دانش بايد در پي شناخت مناسب نيازمنديهاي سازمان مورد استفاده قرار گيرد. بنابراين هرچقدر در يك سازمان دانش سازماني مربوطه به درستي مورد استفاده قرار گيرد افراد تمايل بيشتري براي بكارگيري فناوري اطلاعات از خود نشان خواهند داد. زيرا اين فناوري دسترسي به دانش سازماني را تسهيل ميكند و مديريت دانش را راحتتر ميكند. اين يافتهها با پژوهشهايي قبلي از قبيل Armenakis و (2007)Bernerth و Bartunek و (2006) Rousseau مطابقت دارد( 18 و 17 ). در اين پژوهش بين فرآيند سازماني و نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات در سطح %99 و شدت همبستگي( r=0/409 ) رابطه وجود دارد. هرچقدر فرآيندهاي سازماني و ارتباطات سازماني راحت تر و كوتاهتر باشد و سازمان از سطوح سازماني كمتري برخوردار باشد يا به بيان ديگر سازمان افقيتر باشد كاركنان به راحتي با مديران بالاي سازمان در ارتباط خواهند بود و در تصميم گيريها به نحو موثرتري حضور خواهند داشت. لذا كاركنان سازمانهايي كه حداقل تقسيم وظايف در آن ديده ميشود و بيشتر ماهيت غير رسمي را در فرآيندهاي سازماني به عهده ميگيرند و از ساخت ارگانيك برخوردار هستند و در هنگام رويارويي با تغييرات محيطي و تكنولوژيكي انعطاف بيشتري از خود نشان ميدهند تمايل بيشتري براي بكارگيري فناوري اطلاعات دارند( 2 ). اين يافته با پژوهشه يا Armenakis و همكاران( 2007 ) Yu و همكاران( 2009 ) و Tsiknakis و (2009)Kouroubali مطابقت دارد( 19 و 17 و 2 ). بين ساختار مديريتي و نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات در سطح %99 و همچنين شدت همبستگي( r=0/7 ) نيز ارتباط وجود دارد. با وجود اينكه راهبردهاي مديريتي بصورت مشابه در هر سازمان وجود دارد اما از لحاظ برخي ويژگيها تفاوتهايي بين انواع روشهاي مديريت ميتوان مشاهده كرد. با وجود اينكه همه مديران سعي دارند تا كاركنان و گروههاي بزرگ و كوچك سازماني را در جهت رسيدن به اهداف سازماني هدايت كنند اما ممكن است در اين راه شيوههاي مختلفي را بكار گيرند كه هر يك از اين شيوهها به عنوان يك سبك مديريتي خاص طبقه بندي ميشوند( 20 ). نتايج اين پژوهش نشان داد كه ساختار مديريتي و همچنين سبك رهبري كه مديران سازمان اتخاذ ميكنند تواند به نحوه بسيار چشمگيري در يا بكارگيري فناوريهاي جديد از جمله فناوري اطلاعات تا ثير گذار باشند كه با يافتههاي پژوهشه پيشين همچون Marchewka Liu و همكاران( 2007 ) مطابقت دارد و همكاران( 2008 ) Jimmieson ( 21 و 14 ). مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير

7 مطالعه عوامل سازماني موثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران.. ارزشها و اهداف سازمان با نگرش نسبت به بكارگيري فناوري اطلاعات در سطح %95 و شدت همبستگي( r=0/246 ) ارتباط دارند. هدفها و استراتژيها چارچوب اساسي برنامه ريزي را تشكيل ميدهند و هر برنامه مستلزم هدفي است با فلسفه وجودي برنامه را توجيه كند. هدفها نيازها و نتايج نهايي را كه بايد به وسيله هدفهاي فرعي حمايت و پشتيباني شوند نشان ميدهند( 22 ). بنابراين هدفها در واقع يك نوع سلسله مراتب يا يك شبكه را به وجود ميآورند. همچنين همانطور كه سنتها براي فهم رفتارهاي كاري به نيازهاي انسان توجه ميكند توجه به ارزشها نيز جنبهاي ديگر از روابط كاري است كه بر رفتار افراد در محيطهاي شغلي اثر دارد. ارزشها در تصميم گيريهاي شغلي تا ثير زيادي دارند كه در جهت گيريها روابط و نگرشهاي افراد سازمان تا ثير بسزايي دارند( 23 ). همانطور كه يافتههاي اين پژوهش نشان داد هنگامي كه بكارگيري فناوري اطلاعات در اولويت هدفه يا سازمان باشد و براي رسيدن به آن برنامه استراتژي مشخصي وجود داشته باشد و همچنين بكارگيري آن جزء ارزشهاي سازمان باشد ميتواند تا حد نسبتا خوبي در بكارگيري تكنولوژي تا ثير گذار باشد كه اين يافتهها با پژوهش Simpson و (2007) Dansereau مطابقت دارد( 24 ). نتيجه گيري به منظور بهبود اقدامات و پياده سازي موفق فناوري اطلاعات در نظام سلامت شناخت هرچه بيشتر عوامل مختلف و مو ثر از قبيل عوامل اجتماعي انساني فرهنگ سازماني تسهيل نمودن روابط كاري و افزايش ارتباطات و همچنين كاهش بوروكراسي طراحي برنامه استراتژيك فناوري اطلاعات در سازمان جهت بكارگيري درست و صحيح فناوري اطلاعات از اهميت ويژهاي برخوردار است. همچنين روش مديريتي كه مديران اتخاذ ميكنند و ساختار سازماني و منابع انساني ميتواند بر روي نگرش كاركنان در بكارگيري فناوري اطلاعات در سازمان تا ثيرگذار باشد. از سوي ديگر وجود يك برنامه استراتژيك منظم براي بكارگيري فناوري اطلاعات از ملزومات سازمان محسوب ميشود و تا حد نسبتا مطلوبي ميتواند در تسريع بكارگيري اين فناوري در سازمانها عمل كند. تشكر و قدرداني بدينوسيله از تمامي كاركنان بيمارستانهاي دانشگاه علوم پزشكي تهران كه ما را در انجام اين مطالعه ياري نمودند تشكر و قدرداني ميشود. منابع 1. Bouwman H, Van De Wijngaert L, Van Den Hooff B & Van Dijk J. Information and communication technology in organizations: adoption, implementation, use and effects. Canada: Sage Publications Ltd; 2005: Tsiknakis M & Kouroubali A. Organizational factors affecting successful adoption of innovative ehealth services: A case study employing the FITT framework. International Journal of Medical Informatics 2009; 78(1): Venkatesh V, Morris MG, Davis GB & Davis FD. User acceptance of information technology: Toward a unified view. MIS Quarterly 2003; 27(3): مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير 1392

8 حسين برزه كار و همكاران 4. Benamati JS & Lederer AL. Decision support systems unfrastructure: The root problems of the management of changing IT. Decision Support Systems 2008; 45(4): Chaudhry B, Wang J, Wu S, Maglione M, Mojica W, Roth E, et al. Systematic review: impact of health information technology on quality, efficiency, and costs of medical care. Annals of Internal Medicine 2006; 144(10): Holt DT, Armenakis AA, Feild HS & Harris SG. Readiness for organizational change: The systematic development of a scale. The Journal of Applied Behavioral Science 2007; 43(2): Kijsanayotin B, Pannarunothai S & Speedie SM. Factors influencing health information technology adoption in Thailand's community health centers: applying the UTAUT model. International Journal of Medical Informatics 2009; 78(6): Oreg S. Personality, context, and resistance to organizational change. European Journal of Work and Organizational Psychology 2006; 15(1): Anderson JG. Social, ethical and legal barriers to e-health. International Journal of Medical Informatics 2007; 76(5-6): Al Gahtani SS. Computer technology acceptance success factors in Saudi Arabia: an exploratory study. Journal of Global Information Technology Management 2004; 7(1): Meade B, Buckley D & Boland M. What factors affect the use of electronic patient records by Irish GPs? International Journal of Medical Informatics 2009; 78(8): Venkatesh V, Davis F & Morris MG. Dead or alive? The development, trajectory and future of technology adoption research. Journal of the Association for Information Systems 2007; 8(4): Kettinger WJ & Grover V. The Use of Computer mediated Communication in an Interorganizational Context. Decision Sciences 1997; 28(3): Marchewka JT, Liu C & Kostiwa K. An Application of the UTAUT Model for Understanding Student Perceptions Using Course Management Software. Communications of the IIMA 2007; 7(2): Melville N, Kraemer K & Gurbaxani V. Review: Information technology and organizational performance: An integrative model of IT business value. Mis Quarterly 2004; 28(2): Bloodgood JM & Salisbury WD. Understanding the influence of organizational change strategies on information technology and knowledge management strategies. Decision Support Systems 2001; 31(1): Armenakis AA, Bernerth JB, Pitts JP & Walker HJ. Organizational Change Recipients' Beliefs Scale: Development of an Assessment Instrument. The Journal of Applied Behavioral Science 2007; 43(4): Bartunek JM, Rousseau DM, Rudolph JW & DePalma JA. On the receiving end: Sensemaking, emotion, and assessments of an organizational change initiated by others. The Journal of Applied Behavioral Science 2006; 42(2): Yu P, Li H & Gagnon MP. Health IT acceptance factors in long-term care facilities: A cross-sectional survey. International Journal of Medical Informatics 2009; 78(4): Bresnahan TF, Brynjolfsson E & Hitt LM. Information Technology, Workplace Organization, and the Demand for Skilled Labor: Firm-Level Evidence. Quarterly Journal of Economics 2002; 117(1): Jimmieson NL, Peach M & White KM. Utilizing the Theory of Planned Behavior to Inform Change Management: An Investigation of Employee Intentions to Support Organizational Change. The Journal of Applied Behavioral Science 2008; 44(2): مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير

9 مطالعه عوامل سازماني موثر بر بكارگيري فناوري اطلاعات توسط مديران Henri JF. Organizational culture and performance measurement systems. Accounting, Organizations and Society 2006; 31(1): Gregory BT, Harris SG, Armenakis AA & Shook CL. Organizational culture and effectiveness: A study of values, attitudes, and organizational outcomes. Journal of Business Research 2009; 62(7): Simpson DD & Dansereau DF. Assessing organizational functioning as a step toward innovation. Science Pract Perspect 2007; 3(2): مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير 1392

10 حسين برزه كار و همكاران The Study Of Organizational Factors Affecting The Application Of Information Technology By Middle Managers In TUMS Hospitals Barzekar Hossein 1 (MSc.) Safdari Reza 2 (Ph.D) Eshraghiyan Mohammad Reza 3 (Ph.D) Dargahi Hossein 4 (Ph.D) 1 Academic Member of Health Information Technology Department, School of Allied Medicine, Lorestan University of Medical Sciences, Khoramabad, Iran 2 Associate Professor, Health Information Management Department, School of Allied Medicine, Research Center of Health Information Management, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 3 Professor, Epidemiology & Bio Statistics Department, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran 4 Professor, Health Care Management Department, School of Allied Medicine, Research Center of Health Information Management, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran Abstract Received : Nov 2012 Accepted : Jun 2013 * Corresponding Author: Dargahi H; E -mail: Hdargahi@tums.ac.ir Background and Aim: One of the most important reasons why organizations are distinguished from each other is the extent to which each applies information technology. Among the most important factors playing a role in the application of information technology are organizational factors such as organizational resources, organizational knowledge, processes, management structure, values and goals; all these elements affect the level of information technology acceptance and application. Therefore, this study aims to determine the degree to which the abovementioned elements can affect the application of information technology by middle managers of Tehran University of Medical Sciences (TUMS) teaching hospitals. Materials and Methods: This is a cross-sectional, descriptive-analytic study conducted in The subjects comprised 110 middle managers of TUMS teaching hospitals. The data-collection instrument was a questionnaire structured by the researchers, and its validity and reliability were confirmed prior to the study. The response rate was 80%. Results: The participants consisted of 56 (62.9%) males and 33 (37.1%) females. The findings of the study showed that there was a statistically significant relationship between organizational resources, organizational knowledge, processes, management structure, values and goals on the one hand and the application of information technology in TUMS hospitals on the other (p<0.01). Conclusion: The results show that organizational factors have a considerable impact on the application of information technology. Besides, managers and experts should consider the important aspects and effects of these organizational factors. Key words: Organizational Factors, Information Technology, Managers مجله دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران (پياورد سلامت) دوره 7 شماره 2 خرداد و تير